organ nakli

ACİBADEM ORGAN NAKİL MERKEZLERİ

Türkiye organ nakillerinde dünyanın en iyi ülkeleri arasındadır

Dünyada her yıl çok sayıda insan organ yetmezliği ile karşı karşıya kalıyor. Buna karşılık, verici sayısının yeterli seviyede olmaması organ nakline olan ihtiyacı artırıyor. Kadavradan yeterli bağışın yapılmaması, canlı vericilerden nakil yapılmasını zorunlu kılıyor. Ayrıca, organ nakli bekleme listesine eklenen kişi sayısı da her geçen yıl çoğalıyor. Pek çok hasta sağlıklı bir organ bulabilmek umuduyla bekliyor.

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de önemli bir sağlık sorunu olan organ nakli konusunu misyon edinen Acıbadem Sağlık Grubu, bu alanda 4 ayrı merkezle hizmet veriyor. Gruba bağlı Acıbadem Bursa Hastanesi ve Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi’nde böbrek ve karaciğer, Acıbadem International Hastanesi ve Aile Hastanesi’nde böbrek nakilleri yapılıyor. Bu dört merkezde organ nakli ve beraberindeki tüm sağlık hizmetleri SGK kapsamında veriliyor.

Organ Nakli Merkezleri laboratuvar hizmetlerinde; Acıbadem Sağlık Grubu’na bağlı Labmed’in uluslararası standartlardaki hizmetlerinden yararlanıyor. Acıbadem Labmed Klinik Laboratuvarı, “Deutsch Akkreditierungsstelle Chemie GmbH” (DACH) tarafından, klinik laboratuvarı akreditasyonu olan “ISO 15189” belgesine sahiptir.

Böbrek Nakilleri
Sağlık Bakanlığı tarafından canlıdan organ ve doku nakillerinin denetiminin kolaylaştırılması amacıyla ‘Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Sistemi’ yürürlüğe girmiştir. Buna göre canlıdan organ ve doku nakli, alıcının dördüncü dereceye kadar (dördüncü derece dahil) kan ve kayın hısımlarından yapılabilir. Bu kapsam dışında kalan organ ve doku verici adayların durumları, ilgili Organ ve Doku Nakli Merkezi’ndeki Yerel Etik Kurul tarafından değerlendirilip uygun bulunursa nakil gerçekleştirilebilir.

Dördüncü derece hısımlık bağı ile ilgili olarak; Türk Medeni Kanunu’nun 17. maddesinde, ‘Kan hısımlığının derecesi, hısımları birbirine bağlayan doğum sayısıyla belli olur’ denmektedir.

Kan hısımlığında kişinin akrabalık derecelerine göre:

  • 1. derece akrabaları: Annesi, babası, çocuğu
  • 2. derece akrabaları: Kardeşi, dedesi, ninesi, torunu
  • 3. derece akrabaları: Amcası, halası, dayısı, teyzesi, yeğeni (kardeş çocuğu)
  • 4. derece akrabaları: 3. derecedekilerin çocuklarıdır.

Kayın hısımlığında ise kişinin eş tarafından akrabaları aynı şekilde derecelendirilir.

Akraba Dışı vericiler
Canlıdan organ nakli, alıcının en az iki yıldan beri fiilen birlikte yaşadığı eşi, dördüncü dereceye kadar (dördüncü derece dahil) kan ve kayın hısımlarından yapılabiliyor.

Ancak elbette hiçbir akraba ve hısımlığın olmayan kişilerin de birbirine organ vermesi mümkün. Ancak yasa gereği bu konuda oldukça titiz bir araştırma yapılıyor.

Yukarıdaki canlı verici adayları dışında canlıdan nakil yapılabilmesi için, naklin yapılacağı ilde oluşturulacak Etik Komisyonu’nun verici ile alıcı arasında, yönetmeliğe ve diğer ilgili mevzuata aykırı herhangi bir hususun bulunmadığını ve etik açıdan organ bağışının uygunluğunu onaylaması zorunludur. Bu durumda alıcı ve vericilerin, İl Sağlık Müdürlüğü aracılığıyla öncelikle komisyona başvurmakları zorunlu hale getiriliyor.

Çapraz Nakil Nedir?
Bu yöntem, yakınları içerisinde kan grubu uyumlu vericisi olmayan hastalara uygulanıyor. Kan grubu uymadığı halde yakınına böbrek vermek isteyen çiftler, organ nakli merkezinde doku uyumları göz önüne alınarak çapraz nakle hazırlanıyor. Örneğin, kan grubu A olan bir alıcının kan grubu B olan yakını, böbreğini kan grubu B olan başka bir hastaya verirken; ikinci hastanın kan grubu A olan vericisi de böbreğini ilk hastaya veriyor. Kan grubu A veya B olan hastalar, kan grubu uyumlu vericileri olmaması durumunda çapraz nakil adayı olabiliyorlar. Burada bilinmesi gereken önemli nokta, kan grubu 0 veya AB olan hastaların çapraz nakil olma şansının daha düşük olduğudur.

Karaciğer nakilleri

Karaciğerin Sol Yarısı
İlk olarak karaciğeri tutan bağlar kesilir, daha sonra kolesistektomi yapılır ve safra yollarının anatomisini ortaya koymak için ameliyat sırasında film çekilir. Bunları takiben sol loba giden damarlar ve safra kanalı ortaya konur ve askıya alınır. Askıya alınan damarlar kapatılarak bu damarların beslediği alan belirlenir. Karaciğerin sağına giden yapılar özenle korunur. Orta hatta karaciğeri asan bağın 2 cm sağından karaciğer dokusu ayrılmaya başlanır. Karaciğer kapsülü koter ile kesildikten sonra ultrasonik doku disektörü ve radyo-frekans kullanılarak parankimi ayrılır. Ortaya çıkan vaskuler yapılar klip, serbest bağlama ya da dikişler ile kontrol altına alınır. Transeksiyon sırasında genellikle vasküler kontrol uygulanmaz ve arteriyel ve portal kan karaciğere girerken hepatik venler ile boşalma devam eder. Safra yolları parankim içinde izole edilir ve kesilir. Distal uç dikkatli bir şekilde dikilir, proksimal uç safra drenajını görmek için açık bırakılır. Sol portal ven, sol hepatik arter ile sol hepatik ven klemplenir ve sırayla kesilir. Gerekli olan karaciğer miktarına göre sol lobun tamamı ya da bir kısmı alınabilir.

Karaciğerin Sağ Yarısı
Karaciğerin sol yarısı alınarak çocuklarda ele edilen iyi sonuçlar benzer uygulamanın sağ lob içinde erişkinlerde uygulanabilirliği fikrini doğurmuştur. Bu greftin (segment 5-6-7-8) avantajı sağ taraftaki boşluğa tam uymasıdır. Dezavantajları ise geniş bir kesit yüzeyi olması, damar ve safra yolları anomalileridir. Genellikle aksesuar bir arter yoksa sağ hepatik arter geniş bir arterdir. Venöz drenaj özellik arz eder ve geniş bir anaztomoz ile yeterli karaciğer boşalımını sağlamak gerekir. Geniş ikinci bir hepatik venin varlığında (İnferiör sağ hepatik ven) iki ayrı anastomozun yapılması ya da bunların ağızlarının yapay ya da özel koşullarda saklanmış damarlarla birleştirilmesi gerekir. Safra yolları için ise kanal sayısına göre bağırsağa ya da alıcının kendi safra yollarına bir ya da daha fazla anastomoz gerekebilir. Erişkinlere yapılan karaciğer transplantasyonlarında en önemli sorunlar vericiyi riske sokmadan maksimum ne kadar greft alınabileceği ve alıcının yaşaması için gerekli olan minimum greft hacminin ne kadar olduğudur. Yeterli minimum greft hacmi bilinmese de greft/vücut ağarlığı oranının %1 ya da daha fazla olması ya da tahmini greft ağarlığının %50-%60’ının naklinin yeterli olacağı düşünülmektedir. Orta hepatik veni içine alan ancak segment 4’ün tamamını içermeyen genişletilmiş sağ lob, alıcı için greft yetersizliği ihtimalini çok azaltır. Ancak major cerrahi gerektiren bu yöntemde karaciğerin 2/3’ü çıkarıldığından vericide karaciğer fonksiyon bozuklukları daha sık görülür.

Kadavradan Karaciğer Nakli
Karaciğerin sol yarısı alınarak çocuklarda ele edilen iyi sonuçlar benzer uygulamanın sağ lob içinde erişkinlerde uygulanabilirliği fikrini doğurmuştur. Bu greftin (segment 5-6-7-8) avantajı sağ taraftaki boşluğa tam uymasıdır. Dezavantajları ise geniş bir kesit yüzeyi olması, damar ve safra yolları anomalileridir. Genellikle aksesuar bir arter yoksa sağ hepatik arter geniş bir arterdir. Venöz drenaj özellik arz eder ve geniş bir anaztomoz ile yeterli karaciğer boşalımını sağlamak gerekir. Geniş ikinci bir hepatik venin varlığında (İnferiör sağ hepatik ven) iki ayrı anastomozun yapılması ya da bunların ağızlarının yapay ya da özel koşullarda saklanmış damarlarla birleştirilmesi gerekir. Safra yolları için ise kanal sayısına göre bağırsağa ya da alıcının kendi safra yollarına bir ya da daha fazla anastomoz gerekebilir. Erişkinlere yapılan karaciğer transplantasyonlarında en önemli sorunlar vericiyi riske sokmadan maksimum ne kadar greft alınabileceği ve alıcının yaşaması için gerekli olan minimum greft hacminin ne kadar olduğudur. Yeterli minimum greft hacmi bilinmese de greft/vücut ağarlığı oranının %1 ya da daha fazla olması ya da tahmini greft ağarlığının %50-%60’ının naklinin yeterli olacağı düşünülmektedir. Orta hepatik veni içine alan ancak segment 4’ün tamamını içermeyen genişletilmiş sağ lob, alıcı için greft yetersizliği ihtimalini çok azaltır. Ancak major cerrahi gerektiren bu yöntemde karaciğerin 2/3’ü çıkarıldığından vericide karaciğer fonksiyon bozuklukları daha sık görülür.

Back – Table (Alınan Karaciğerin Nakil İçin Hazırlanması)
Vericiden (kadavra veya canlı) karaciğer çıkarılırken çevre dokularla birlikte çıkarılan karaciğerin, steril ve soğuk bir ortamda fazla dokulardan temizlenmesi ve takılacak hale getirilmesi işlemidir. Tamamen steril hazırlanmış bir ameliyat masası üzerinde, içi kırık steril buz ve soğuk serum dolu bir kabın içerisine, özel solusyonlarla karaciğer olan torba yerleştirilir. Bu şekilde torba içine başka sıvıların ve buzların girmesine mani olunur. Böylece karaciğer soğuk sıvı ortamdan çıkarılmadan hazırlanabilir. Bu amaçla sırası ile damarlar ve safra yolları hazırlanır çevre dokulardan temizlenir ve damarlarda olabilecek delik ve yaralanmalar tespit edilerek, onarılır. Gerekirse buralara yamalar yapılır.

Alıcıya Karaciğerin Takılması
Alıcının karnına kaburgaların altından hem sağa hem de sola uzanan ayrıca orta hatta da uzanan mersedes kesi denen kesi ile girilir. Karaciğer damar ve safra yolu güdükleri korunarak büyük toplar damarın üzerinden karaciğerin tamamı çıkarılır. Karaciğer ameliyat sahasına getirilmeden önce damar güdüklerinin ve cerrahi sahanın hazır olduğundan emin olmak gerekir. Karaciğer önce ana toplar damara dikilir. İnfrahepatik vena kavası iki sıra dikilmiş karaciğer alana getirilerek suprahepatik vena kava-hepatik venlerin birleşim yerine dikilir. Sonra karaciğerin içine kan getiren damarlar alıcının damarlarına dikilir. Anastomoz bitiminde damarlar üzerindeki klempler kaldırılır. Damarsal problemi olan hastalarda araya ven greftleri (sentetik veya alıcı ve vericiden alınan otolog ven greftleri gibi) konabilir. Arter anastamozları ise hem alıcı hem de vericideki benzer arterler arasında yapılır. Bu amaçla bazen dalak arteride kullanılabilir. Eğer alıcı arterinde sıkıntı varsa karaciğer atardamarı alıcı ya da vericiden alınan damarlar ya da sentetik damarlar ile direkt ana atardamara bağlanabilir. Bu işlem gerekirse mikroskop altında yapılır. Daha sonra safra yolu alıcının safra yoluna ya da bağırsağına dikilebilir. Burada stent veya T-tüp kullanılabilir. Eğer drenaj tüpü kullanılmış ise karın duvarından çıkarılabilir. Kanama kontrolü sonrası drenler konarak karın kapatılır.

Bizimle hemen bugün iletisime geçebilirsiniz. Sorularınız memnuniyetle yanıtlanacaktır.

HASTA HİKAYELERİ ORGAN NAKİLLERİ- TÜRKİYE